Sympozjum zatytułowane "Małe miasta na ziemiach polskich w świetle badań archeologicznych i historycznych" zdominowała tematyka archeologiczna. Pomysłodawcą spotkania był dr Jerzy Tomasz Nowiński, a głównym organizatorem przedsięwzięcia -prof. UMK dr hab. K. Sulkowska-Tuszyńska.
Wśród ponad dwudziestu referentów byli zarówno reprezentanci ośrodków akademickich, muzeów, jak i archeologicznych firm prywatnych z Pomorza, Kujaw, Ziemi Lubuskiej, Wielkopolski, Śląska, a także Warmii i Mazur.

"Wśród referatów dominowały te poświęcone badaniom archeologicznym prowadzonym na terenie małych miast. Jak się okazuje często są to przedsięwzięcia niełatwe w realizacji, ale zarazem niezwykle cenne, szczególnie w przypadku miasteczek zniszczonych w okresie II wojny światowej" - relacjonuje Anna Cicha, sekretarz konferencji.

W dyskusjach naukowców co pewien czas powracało pytanie: "czym tak naprawdę jest małe miasto?". Zwrócono uwagę, że prezentowane na konferencji miejscowości często mają bardzo różne dzieje i charakter - od osad typowo rzemieślniczych (np. Rudna), przez centra regionalnego osadnictwa (np. Ostróda), po ośrodki małe terytorialnie, lecz niezwykle ważne politycznie (np. Kruszwica). Jak zauważyli referenci, wielkość i znaczenie miasteczek zmieniały się w ciągu stuleci.

"Szczególnie podkreślano konieczność prowadzenia i prezentowania na szerszym forum badań nad niewielkimi ośrodkami, słabiej znanymi niż chociażby miasta wojewódzkie" - informuje Cicha.

Referenci opisywali wyniki badań wykopaliskowych - również ratowniczych, ale prezentowali także referaty bardziej refleksyjne. Małgorzata Kranc wskazała ważną rolę instytucji muzealnych w badaniach archeologicznych, działających w małych miastach na przykładzie kierowanego przez nią Muzeum Regionalnego w Wągrowcu. Natomiast o niewielkich ośrodkach miejskich Wielkopolski i ich funkcjonowaniu w okresie średniowiecza opowiedział Maurycy Kustra, który m.in. przedstawił - na przykładzie Pobiedzisk - studium przydatności w badaniach małych miast dawnych pocztówek.

"W przeciwieństwie do większości referatów, utrzymanych w tematyce archeologicznej, w całości na danych historycznych oparł się dr Dariusz Kurzawa, omawiając problematykę najstarszych kościołów Kruszwicy" - dodaje Cicha.

Powtarzającym się postulatem było nadanie konferencji charakteru cyklicznego. Jeśli pozwoli na to sytuacja finansowa organizatorów, wszystkie referaty ukażą się drukiem.

PAP - Nauka Polsce, Szymon Zdziebłowski

agt/