Badanie na obszarze wczesnośredniowiecznego grodziska
Domiar geodezyjny:
Obszar badawczy został zlokalizowany w lokalnym układzie odniesienia wyznaczonym za pomoca GPS-u RTK. GPS geodezyjny zapewnia dokładność rzędu 1 cm. Dzięki temu można stworzyć osnowę geodezyjną na stanowisku.
Zaletą wykonania pomiarów przy użyciu systemu RTK zamiast tachimetru jest utworzenie pliku zawierającego dane na temat danego stanowiska, dzięki temu można na nie w każdej chwili wrócić i nawet jeśli jego powierzchnia ulegnie drastycznym zmianom i zniszczone zostaną punkty geodezyjne, możliwe jest błyskawiczne odtworzenie wszystkich współrzędnych, pomimo zniszczenia układu lokalnego. Dodatkowo dzięki zastosowaniu GPS-u RTK unika się błędów pojawiających się podczas pomiarów tachimetrem związanych ze złym ustawieniem przyrządu i samego urządzenia. Wytyczając linie lub przenosząc punkty z reperów wyznaczonych na stanowisku może pojawić się błąd, który narasta wraz z przenoszeniem kolejnych namiarów. W przypadku użycia GPS-u RTK unika się błędów pomiarowych, gdyż każdy punkt wyznaczany jest indywidualnie i nie jest on zależny od wyznaczenia reperów dla układu lokalnego, czy też punktów geodezyjnych w przypadku układu państwowego. Użycie tachimetru w firmie PROTON-ARCHEO ograniczone jest jedynie do obszarów takich jak las, gdzie czasami niemożliwe jest wykorzystanie systemu GPS RTK.
Zastosowane metody:
Metoda elektrooporowa –badanie oporności pozornej gruntu.
Metoda elektrooporowa rejestruje zmiany oporności pozornej gruntu, (wzajemny układ elektrod decyduje o głębokości penetracji oraz o lokalizacji punktu pomiarowego). Metoda ta umożliwia wykrycie zmian w gruncie, czyli pozostałości drewnianych ścian budowli, dawnych wkopów w tym jam grobowych i rowów, oraz murów i pustek. Rejestrowane są one dzięki różnicom w wilgotności gruntu spowodowanych (jak np. w przypadku grobów) poruszeniem ziemi przez wykopanie jamy grobowej. Wykrywane są również ewentualne pozostałości po obiektach ziemnych, drewnianych lub też kamiennych oraz dawne drogi. Poniżej przedstawiony został modelowy rozkład pomiaru oporności pozornej pomiędzy parami elektrod pomiarowych tła jak i nad hipotetycznym murem.
Zastosowany sprzet
Do badań elektrooporowych wykorzystane zostało urządzenie typu „ADA - 05".
Aparatura ADA-05 jest przeznaczona do pomiarów elektrooporowych prowadzonych dla potrzeb badań archeologicznych i rozwiązywania zadań płytkiej geologii.
Szeroki zakres dynamiczny odbiornika, wysoka rozdzielczość przetwornika ADC i duża dynamika parametrów nadajnika umożliwiają prowadzenie badań w trudnych warunkach w obszarach o zróżnicowanych
parametrach warstw przypowierzchniowych.
Konstrukcja aparatury i algorytmy oprogramowania umożliwiają wykonywanie pomiarów zarówno poprzez wykorzystanie pola elektrycznego generowanego przez przyrząd w różnych układach geometrii rozstawów
elektrod jak i pola naturalnego.
Idea konstrukcji i algorytmy oprogramowania zostały podporządkowane potrzebom rozwiązywania różnych zadań - z możliwoscia optymalnego doboru metodyki i techniki badań do konkretnego zadania.REZULTAT BADAN
Badaniami został objęty obszar prawdopodobnego cmentarzyska średniowiecznego. Celem badań było poszukiwanie i namierzenie pozostałości przycmentarnego kościółka. Wyniki prospekcji zostały przedstawione na załączonym rysunku. Wnikliwa interpretacja danych pozwala zlokalizować anomalie o symetrycznych kształtach, które prawdopodobnie są pozostałością po ingerencji człowieka. Anomalie te na rys.1 zostały oznaczone kolorem czerwonym.
Rys. 1
Wszystkie anomalie zlokalizowane na badanym obszarze maja charakter dodatni. Sugeruje to, iż wywołane są przez obiekty o wysokiej oporności, takie jak kamień. Nie można jednak przyjąć tego za 100% fakt.
Badania wykonał zespół firmy PROTON-ARCHEO pod kierownictwem Łukasza Porzuczka.
Miejsce przeprowadzenia badan:
Miejscowosc Olkusz w Gminie Olkusz.
Łukasz Porzuczek
