Bardzo często, podczas naszych wypraw poszukiwawczych w terenie, trafiają się nam,,jubilerskie’’ zdobycze. Wybujała fantazja buduje obraz o jego prawowitym posiadaczu. Wielu rozczarowanych odkrywców jest oburzona sugestiami, że są to obrączki ptasie – służące do ich znakowania, a nie,,nieśmiertelniki’’ czy orientalna biżuteria ekscentryków. Po identyfikacji rzucają w kąt i starają się nie wracać do tematu przynajmniej do następnego, takiego odkrycia. Nie jest to wcale taka ujma. Tak jak dla detektywów, archeologów i tropicieli mogą wnieść wiele informacji o ostatnich chwilach życia i sposobie śmierci. Wiele kolekcjonerów posiada ogromne zbiory samych obrączek jak i przedmiotów tematycznie im towarzyszących.

Rozróżniamy dwie grupy obrączek i oznaczeń ptaków :
ptaki dziko żyjące (ornitologiczne)- głównie zaciskowe (z tzw. zamkiem lub bez)
ptaki hodowlane – pełne, nie zaciskowe zakładane pisklętom.

 

Część II
Ptaki hodowlane

Małe ptaki śpiewające (kanarki, astryldy itp.).
Obrączki dla ptaków dzielimy na zamknięte i zaciskowe.
Obrączki zamknięte zakłada się wyłącznie kilkudniowym pisklętom (można je zakładać do ok. 8-10 dnia życia, kiedy kości ptaszków są jeszcze miękkie, a stawy rozciągliwe). Ściągnąć je można jedynie używając do tego specjalnych nożyc, które nie każda klinika weterynaryjna posiada. Podczas nieumiejętnie wykonywanej operacji ściągania obrączki zdarzają się przypadki złamania czy uszkodzenia delikatnej nóżki ptaka, dlatego lekarze weterynarii zalecają ściąganie obrączek wyłącznie z ważnych powodów, (np. podrażnienia, choroby skóry wywołanych noszeniem obrączki). Na Zachodzie w hodowlach małych ptaków bardzo częściej stosuje się obrączki plastikowe, celuloidowe, nie metalowe. Rozmiar obrączek dla zeberek to 2,5 i 2,7 mm, dla zeberek wystawowych, które są większe – 3 mm. Obrączki zaciskowe można założyć ptakom w dowolnym wieku, nie stwarzają też one żadnych problemów przy ściąganiu. Ja zakładam obrączki jedynie tym ptaszkom, które są tak podobne do siebie, że inaczej trudno je rozróżnić.
Na obrączkach umieszcza się niezbędne dane do ich identyfikacji. Gdy ptak pochodzi od hodowcy zrzeszonego w jakimś związku lub stowarzyszeniu, dane zawarte zawierają oznaczenia:
- rok urodzenia ptaka (np. 08 oznacza rok 2008, a 97 to 1997),
- numer kolejny ptaka w danym roku (np. 062, co daje również pewne pojęcie o rozmiarach hodowli),
- tzw. sygnum czyli niepowtarzalne symbole hodowcy (na ogół inicjały i numer, np. CH 20; J 108)
-symbol kraju pochodzenia ptaka lub oznaczenia związku (np. PL - Polska, CS - Czechy; MS - Małopolskie Stowarzyszenie Hodowców Kanarków i Ptaków Egzotycznych).

 

Gołębie
obrączki zakłada się od 5 do 7 dnia po wykluciu

Kilka słów o obrączkach gołębi pocztowych. Obrączkę taką zakłada się na nogę gołębia w celu jego identyfikacji, kiedy ma on kilka dni. Nie ma dwóch takich samych numerów obrączek. Na obrączce znajduje się kilka liter oraz cyfr. Oto przykład oznakowania obrączki:

PL-0285-04-1741 lub PL-0285-04-1741 HR


PL oznacza, że gołąb pochodzi z Polski. Każdy kraj ma swoje oznaczenie, np. Niemcy - DV, Dania - DAN, Belgia - BELG, Holandia - NL. Litery oznaczające kraj pochodzenia gołębi mogą być napisane pionowo lub poziomo, 0285 informuje o oddziale Polskiego Związku Hodowców Gołębi Pocztowych, w którym mieszka właściciel gołębia (sprawdź tabelę poniżej). Symbol ten również może być pisany pionowo lub poziomo, 04 informuje o roku urodzenia gołębia. Również może być pisany pionowo lub poziomo, 1741 jest to numer gołębia. Pisany poziomo. HR oznacza gołębia ozdobnego
Do roku 95, a w niektórych oddziałach nawet dłużej stosowało się obrączki aluminiowe. Później wprowadzono nowocześniejsze, aluminiowo-plastikowe. W Polsce loty gołębi trwają od maja do września. Gołębie mają do przelecenia około 20 lotów w dystansie od około 120 km do 900 km, a nawet więcej. Niestety na powracające gołębie z lotów czekają niespodzianki. Często zdarza się, że ptaki trafią na złą pogodę lub schwyta je jakiś drapieżnik. Hodowca czeka na swoje gołębie, a one nie powracają do domu. Nawet w przypadku wybitnego lotnika. Niestety hodowca nie jest w stanie stwierdzić, jaki los spotkał jego gołębia. I tu właśnie prośba do znalazców takich obrączek. Informacje o znalezionych obrączkach są bardzo cenne. Podanie numeru obrączki oraz miejsca, w którym została ona znaleziona pozwoli hodowcy uzyskać całą prawdę o losie ptaka jak również o trasie przelotów gołębi.

Wiem, że dla znalazców taka obrączka jest bardzo cenna. Jednak proszę się nie bać. Nawet, jeśli hodowca odnajdzie numer swojego gołębia podany przez Nas to obrączka i tak jemu nie będzie potrzebna i nie będzie zabiegał o jej odzyskanie. A to dlatego, że nie wolno obrączkować gołębi starymi obrączkami tylko obrączkami z bieżącego roku.
Informacje o znalezionej obrączce lub martwym gołębiu należy podawać zgodnie z numerem oddziału z obrączki.
Coraz częściej hodowcy znakują swoje gołębie pocztowe obrączkami z chipem.
Są to plastikowe obrączki z zamknięciem kliprowym, z umieszczonym miniaturowym chipem.
Obrączki zakłada się osobno, na każdej nodze inna. Podczas powrotów z lotów zamontowany przy wejściu gołębnika czujnik szczytuje nr chipa i podaje dokładną datę i godzinę przylotu.

 

 

Dość cennym, lecz rzadkim znaleziskiem bywają obrączki gołębi wojskowych.
Kult gołębia pocztowego jest do dziś zauważany w wielu krajach. W Belgii do dzisiaj obowiązują przepisy o zakazie hodowli tych ptaków przez obcokrajowców.

Najczęstsze rozmiary obrączek stosowanych w hodowlach.

Ptaki śpiewające (astryldy, kanarki , zeberki) 2,5mm, 2,7mm i 3mm
gołębie – 8mm
bażanty – 12mm
kury – 16mm

 

Tabela oddziałów Polskiego Związku Hodowców Gołębi

 

Weteryna

foto: Konrad Skiba