Obszar mikroregionu Kakucs, położony ok. 40 km na południowy-wschód od Budapesztu przebadają wspólnie archeolodzy działający w ramach międzynarodowego programu prowadzonego przez specjalistów z Polski, Węgier i Niemiec – poinformował PAP dr Mateusz Jaeger, jeden z inicjatorów badań.

Projekt zakłada kontynuację i rozwinięcie badań rozpoczętych w roku 2010 i realizowanych na bazie umowy o współpracy pomiędzy Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Instytutem Archeologii Węgierskiej Akademii Nauk w Budapeszcie.

 

Region Kakucs stanowił w okresie środkowej epoki brązu arenę intensywnych procesów kulturowych i osadniczych. Świadczy o tym znaczna liczebność stanowisk archeologicznych, chronologicznie związanych z całym cyklem rozwoju społeczności kultury Vatya (2000-1500/1400 lat p.n.e.) oraz nagromadzenie osad o charakterze obronnym.

 

Archeolodzy wykonają m. in. szerokopłaszczyznowe badania magnetometryczne na wytypowanych osadach. Na podstawie pozyskanych w ten sposób danych, przeprowadzone zostaną wykopaliska w obrębie wybranych partii wytypowanego, najlepiej zachowanego stanowiska.

 

"W ich trakcie pobierzemy ze znalezionych kości zwierzęcych próbki do badań izotopów stabilnych oraz analiz radiowęglowych. Kluczowe części osady pokryte zostaną siecią odwiertów. Próbki gleby pozyskane w ten sposób poddamy analizie na zawartość fosforu oraz innych pierwiastków" – wyjaśnia dr Jaeger.

 

Pomiary próbek gleby wykonywane będą przy pomocy przenośnego analizatora (spektrometru rentgenowskiego) NITON XL3t. Instrument ten pozwala na wykonywanie pomiarów zawartości pierwiastków chemicznych w glebie bezpośrednio na stanowisku pracy. Ponadto z bezpośredniego otoczenia osad archeolodzy pobiorą tzw. profil palinologiczny. Jego analiza pozwoli z jednej strony odtworzyć obraz flory istniejącej wokół stanowiska w okresie epoki brązu, z drugiej natomiast pomoże określić stopień antropopresji wywieranej przez osadników na środowisko.

 

"Projekt stanowi pierwszą próbę interdyscyplinarnego rozpoznania osady obronnej kultury Vatya. Były to relatywnie duże, otoczone masywnymi umocnieniami osiedla, które zamieszkiwano w niektórych przypadkach nawet ok. 500 lat. Ilość źródeł, jakie oferują tego typu stanowiska, wymagają stosowania zaawansowanej metodyki i wsparcia nauk przyrodniczych" – mówi dr Jaeger.

 

Pierwsze badania nieinwazyjne, stanowiące podstawę nowego projektu, przeprowadzono na stanowisku Kakucs-Turján. Jest to jedna z charakterystycznych dla obszaru środkowego Dunaju osad obronnych kultury Vatya.

 

Zdaniem dr. Jaegera prace terenowe przyniosły bardzo efektowne wyniki. Osada okazała się być podzielona na trzy części, z których każda prawdopodobnie posiadała inną funkcję. Wyłącznie w jednej z partii osady widoczne są stojące dookolnie, wzdłuż umocnień chaty. Pozostałe stanowiły odpowiednio miejsce koszarowania zwierząt oraz produkcji gospodarczej. Interpretację taką uzasadniają, zdaniem archeologa, archiwalne wyniki badań osad o podobnej strukturze wewnętrznej. Badania poznańskich archeologów potwierdziły jednoznacznie efektywność stosowanej przez nich metodyki w lokalnych warunkach geologicznych.

 

Planowany projekt jest możliwy dzięki dofinansowaniu otrzymanemu od Narodowego Centrum Nauki na projekt "Otwarte społeczności - zamknięte przestrzenie. Dynamika osadnictwa obronnego, gospodarki i powiązań ponadregionalnych społeczeństw środkowej epoki brązu w regionie Kakucs (Węgry)". Projekt kierowany jest przez dr. Mateusza Jaegera z Instytutu Kultury Europejskiej UAM. W zespole wykonawców znajdują się m. in. prof. dr hab. Janusz Czebreszuk (Instytut Prahistorii UAM), prof. dr hab. Johannes Müller (dyrektor Institut fur Ur- und Frühgeschichte Uniwersytetu im. Christiana Albrechta w Kilonii), dr Gabriella Kulcsár (Instytut Archeologii Węgierskiej Akademii Nauk w Budapeszcie) oraz dr Łukasz Pospieszny (Uniwersytet w Goeteborgu).

 

PAP - Nauka w Polsce

 

szz/ agt/

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl