Produkcja niemieckiej amunicji 7,92x57 Mauser po ograniczeniach Traktatu Wersalskiego

Po przegranej przez Niemcy I WŚ, zwycięska koalicja na mocy Traktatu Wersalskiego, podpisanego 28 czerwca 1919r., wprowadziła oprócz obowiązku spłaty odszkodowań wojennych szereg postanowień i ograniczeń w odniesieniu do Niemiec, między innymi:

- wprowadzenie drastycznych ograniczeń dotyczących niemieckich sił zbrojnych ( siły zbrojne Niemiec zmalały z 800 000 żołnierzy w kwietniu 1919 roku, do 100 000 w styczniu 1921 roku. Jednocześnie zmniejszono liczebność kadry oficerskiej z 34 000 do 4 000 oficerów),
- rozwiązanie sztabu Generalnego i oficerskich szkół wojskowych,
- zakaz posiadania przez siły zbrojne czołgów, łodzi podwodnych i lotnictwa.

W istotny sposób ograniczono także produkcję amunicji strzeleckiej a likwidacji uległo większość fabryk. Decyzją Rady Ambasadorów zezwolenie na produkcję amunicji dla Reichswery uzyskała jedynie fabryka Polte w Magdeburgu, „firmująca” swoje „produkty” kodem P.

Produkcję amunicji w zakładach Polte rozpoczęto w 1921. W początkowym okresie (1921-1922) produkowano jedynie amunicję szkolną (Exerzierpatrone), natomiast od roku 1923, równolegle z produkcją amunicji szkolnej, wytwarzano także amunicję bojową. Zwiększone zapotrzebowanie na amunicję strzelecką, przy jednoczesnych ograniczeniach traktatowych, zmusiło Niemcy do podjęcia prób obejścia ograniczeń narzuconych przez Aliantów. Jedną z takich form była produkcja amunicji w fabrykach imitujących produkcję zakładów Polte. Stosowane na produkowanej w tych zakładach amunicji kody producenta (Pi – zdj. 1, P ö – zdj. 2 i Pu – zdj. 3) miały wskazywać że fabryki te nie są samodzielnymi zakładami, lecz jedynie oddziałami zakładów Polte z Magdeburga. Produkcję amunicji w tych fabrykach rozpoczęto prawdopodobnie już w roku 1923 a zakończono w roku 1927, kiedy to legalnie działały już zakłady Metallwarenfabrik Treuenbritzen GmbH. w Sebaldushof (P25), Patronen-Zündhütchen-u. Metallwarenfabrik A.G., w Schönebeck an der Elbe (P69) oraz Dynamit A.G., Empelde bei Hannover (P120).

zdjęcie nr1

zdjęcie nr 2

zdjęcie nr 3

Dotychczas zidentyfikowano jedynie dwie spośród trzech omawianych fabryk, mianowicie Hirtenberg-Soloturn (Rheinmetall Mandl.) – Pi oraz Metallwarenfabik Treuenbrietzen, Sebaldushof – Pö, trzecia – Pu niestety pozostaje niezidentyfikowana.

Poniżej przedstawiono oznaczenia, jakie udało mi się dotychczas zgromadzić:

W swoich zbiorach posiadam także łuskę o zbliżonym do powyższych systemem kodowania (zdj. 4), której niestety nie potrafię „rozszyfrować”. Może uda się to z pomocą Czytelników.

zdjęcie nr 4

Jarosław Ciemiński