Dobromierz znany był już w roku 1277 jako osada targowa po wybudowaniu przez Bolka I Świdnickiego zamku CISY jako osada blisko z nim związana. Nazwa miejscowości przeszłości to GÓRA POKOJU (VRIDEBERG I VRIDEBERCH). potem WYSOKA GÓRA POKOJU (HOCHEFRIEDEBERG), po wojnie do 1948 WYSOKA GÓRA a po 1948 DOBROMIERZ.

WYSOKA GÓRA, wcześniej jako osada, później jako miasto nigdy nie miała wałów obronnych. W pobliżu miasteczka na wzgórzu koło kościoła pw. Św. Michała stał w przeszłości gród, którego po badaniach archeologicznych w latach 1976 - 1978 ocenia się na IX -X wiek. Zamieszkiwało go słowiańskie plemię ŚLĘŻAN. Zamieszkiwało go cztery rodziny - około 20 - 28 osób. W niedalekiej odległości od tego grodu znajdują się jeszcze cztery grodziska, co świadczy o dość licznym zamieszkiwaniu okolicy na długo przed pierwszą wzmianką o osadzie.

Legenda głosi, że założenia miasta dokonać mieli dwaj skłóceni ze sobą bracia szlacheckiego rodu, którzy ze sobą 6 lat wojowali, a na znak zawartego pokoju na górze koło grodu zbudowali miasto zwąc je WYSOKĄ GÓRĄ POKOJU.

Na górze wytyczono również plac pod budowę kościoła. Działo się to najprawdopodobniej około roku 1313, a w roku 1317 miasto wraz z kościołem zostało zbudowane. Całe z drewna zgodnie z wcześniejszym wytyczeniem schodziło po stoku góry w dół. Mimo, że miasto istniało już od roku 1317 to na prawa miejskie WYSOKA GÓRA musiała czekać aż do roku 1409, kiedy to król Czech i jednocześnie książę Księstwa ŚWIDNICKO-JAWORSKIEGO Wacław IV nadał prawa miejskie i prawo do jednego otwartego targu, który początkowo odbywał się w środy później na czwartek został przeniesiony. Targi te słynęły na całą okolicę z handlu słomą.

Wraz z nadaniem praw miejskich otrzymała WYSOKA GÓRA herb, który przedstawia dwie złote litery " W" przedzielone złotą strzałą z tępym grotem - wszystko to na niebieskim tle. Litera "W" od Wacława IV. W roku 1541 król FERDYNAND I nadał miastu łaskę na dodatkowy jeden długi targ ,który odbywał się 29 września przez osiem dni corocznie.

Podczas WOJNY TRZYDZIESTOLETNIEJ (1618 -1648) mieszkańcy miasta mocno ucierpieli. W tym czasie uszedł niewoli i osiadł na stałe w Wysokiej Górze ostatni z władców na zamku Cisy - Mikołaj. Podczas oblężenia zamku w 1634 roku Szwedzi zniszczyli zamek, który jest ruiną do dnia dzisiejszego, Mikołaj z wdzięczności za uratowane życie na miejscu drewnianego kościoła wybudował kościół murowany. Zbyt częste pożary, jakie trapiły Wysoką Górę nie pozwalały na jej dynamiczną rozbudowę, gdyż niszczyły miasto i zubożały jej mieszkańców. Najbardziej znane z przeszłości pożary to z lat: 1602 i 1654 oraz wielki pożar z 10.04.1683 r., który w niecałą godzinę niszczy oprócz kościoła, plebani całe miasto, a w pożarze z 13.05.1710 r palą się 74 domy. Po każdym większym pożarze miasto trzeba odbudowywać. Podczas odbudowy po tym pozarze miasto zmieniło oblicze, powstał rynek centralnie ułożony a z niego wychodziły ulice. W roku 1711 został zbudowany ratusz, w którym mieściła się również remiza strażacka.

W pobliżu miasta wybudował swoją posiadłość ród von Bolcze. najstarsza udokumentowana rodzina tej miejscowości - władza tego rodu tu datuje się do roku 1408. (Nickel von Bolcze był kasztelanem Strzegomia, rezydował na zamku w Cisach i Rogowcu, sędzia dworski i ochmistrz Dworu Księżnej Agnieszki -żony Bolka II Świdnickiego).

Po rodzie von Bolczów od roku 1408 panuje tu Sander von Grunau, a potem już niezbyt dokładnie władzę sprawują: do około roku 1500 - ród Świnki (Schweinhaus) ok. roku 1501 hrabia Nickel von Kotulinski ok. 1524 HANS VON Borschnitz. Po nim von Zedlich, a po roku 1583 władzę przejmuje Melchior von Schellendorf. OK roku 1600 ponownie von Zedlich w osobie Franza, po którym znowu wraca, tym razem na dłużej rodzina Schellendorf tworząc w WYSOKIEJ GÓRZE główną siedzibę swego rodu w linii śląskiej. Rodzina ta przybyła do Wysokie Góry z okolic Chojnowa, a baron Johan von Schellendorf jest fundatorem loży nr 13 w Kościele Pokoju w Jaworze. (Nazwisko von Schellendorf występuje przez krótki czas w historii zamku Książ 1464-1482 i 1497 –1503)

W roku 1716 Wysoką Górę od Jana von Shellendorfa odkupuje ówczesny wojewoda śląski hrabia Ferdynand von Nimptch. On jest budowniczym pałacu barokowego, którego budowę ukończono w 1727 roku i po niewielkich przebudowach pałac ten stoi do dziś . Podwórze ma również zabudowę barokową, gdzie po obu stronach pałacu stoją dwa identyczne budynki, z których jeden służył dla gości drugi dla służby. Na podwórze wjeżdża się przez stylową bramę. Tuż przy skrzyżowaniu dróg stoi figura Św. Jana NIEPOMUCENA - na niej data 1728. Hrabia von Nimptch wytyczył również i założył park przydworski, w którym do dzisiaj rosną jeszcze cisy, lipy i klony.

Po śmierci Hrabiego w 1743 roku posiadłość przeszła na krewnego jego żony hrabiego von Sternberg, który w roku 1789 odsprzedał tę i właściwą sobie posiadłość w Szymanowie baronowi von Seherr - Thotz. Posiadłości te były we władaniu tej rodziny do roku 1945.W bardzo krwawych wojnach o Śląsk w XVIII w pomiędzy AUSTRIĄ (Maria Teresa), a Prusami (Fryderyk II) w pobliżu Wysokiej Góry w II Wojnie Śląskiej w dniu 4.06.1745r dochodzi do najkrwawszej bitwy. W bitwie tej Fryderyk II - po bitwie zwany Wielkim pokonał koalicję Saksońsko -Austriacką pod wodzą księcia Karola Lotaryńskiegoo. Bitwa ta przeszła do historii jako bitwa pod "Wysoką Górą", dając tym samym sławę całemu miastu.


Po przyłączeniu Śląska do Prus Fryderyk II pozwolił na wolne praktyki religijne, co natychmiast wykorzystała miejscowa większość protestancka wykupując ratusz i dobudowując do niego dom modlitw. W 1755 roku wybuchł kolejny pożar, ale na szczęście zniszczył tylko 6 domostw. W roku 1793 został wybudowany w Wysokiej Górze szpital katolicki, którego fundatorem był ówczesny proboszcz parafii - Peter Stelzer. Szpital działał w późniejszym czasie jako dom starców - obecnie szkoła.

Także ten sam proboszcz doprowadził do wybudowania wierzy przy kościele katolickim (data na chorągiewce wieży 1797 jest datą wybudowania wieży kościelnej) przebudowując jednocześnie częściowo kościół. Kościół teraz jest jednonawowy z wieżą w osi budynku ma krzyżowo sklepione prezbiterium w środku wyposażenie głównie z okresu baroku, jedynie chrzcielnica jest późnorenesansowa.

Bardzo źle rozpoczął się dla miasta nowy XIX w. 13 czerwca 1804 roku na skutek kilkudniowych opadów deszczu została dotknięta powodzią dolna część miasta i cała okolica przez co została zniszczona w znacznym stopniu (krótko przedtem wybudowana) droga do Chwaliszowa i Starych Bogaczowic, którą z tąd jeździło się w góry. Ogrom tragedii niesionej przez powódź łatwiej jest nam zrozumieć gdyż podobna nawiedziła nas w roku 1997 i mamy ją jeszcze żywo w pamięci. Po bardzo złych żniwach w roku 1805 wzrosły znacznie ceny zbóż, a co za tym idzie również ceny towarów, zapanował głód. Do tego doszły lata wojen napoleońskich 1806 i 1807, które spotęgowały jeszcze większą biedę. Na zakwaterowanie jednorazowe miasto otrzymało wówczas 4475 mężczyzn. Dodatkowo miasto miało zapłacić 6000 talarów kontrybucji, co było wówczas bardzo wysoką kwotą jak na liczące 500 mieszkańców miasto. Dla porównania 1 korzec żyta, czyli 37,4 kg kosztował 12 talarów.

15 maja 1807 roku przeszedł tędy oddział ułanów Legii Nadwiślańskiej, który dzięki udanej szarży rozbiło oddział pruski majora Losthina pod Strugą uniemożliwiając tym samym jego marsz na Wrocław. W roku 1809 wybrano po raz pierwszy burmistrza, co zmusiło w 1811 roku do zmiany dotychczasowego budynku szkolnego na ratusz.
Dnia 3.01.1827 około godz.18.00 wybuchł pożar, który w 1,5 godziny strawił 20 budynków w tym ewangelicki kościół w rynku.. Ponieważ Wysoka Góra znana była w całych Niemczech, więc po tym pożarze ze zbiórek w całym kraju nadchodziła pomoc raz nadeszła nawet przesyłka z Amsterdamu. Mieszkańcy mogli przestąpić do odbudowy miasta. Powstawały teraz okazałe domy murowane.

(...)

W roku1929 zakończono budowę wieży ciśnień skąd woda była doprowadzana pod własnym ciśnieniem. W roku 1839 została urządzona ekspedycja pocztowa. W roku 1852 zbudowano szosę Świebodzice - Bolków. W czerwcu tegoż roku będąc w podróży złożył wizytę w mieście Król Prus Fryderyk Wilhelm IV (1795 -1861 królem Prus od 1840 roku).

W 1892 roku wybudowano baseny kąpielowe, które z racji swego położenia przyciągały rzesze ludzi. W 1940 roku unowocześniono baseny. W latach 60-tych dzierżawione były przez kopalnię "VICTORIA" z Wałbrzycha. W roku 1985, ponieważ znajdowały się w granicach powstającego zalewu na rzece Strzegomce wybudowano nowe baseny, których uroczyste otwarcie nastąpiło w 1989 roku.

W roku 1909 oddano do użytku nowo wybudowany ratusz. Nowo powstała imponująca budowla wykonana przez mistrza budowlanego Schuberta. Ratusz mieścił i mieści do dzisiaj również pocztę i policję.

16.06.1930 roku zmarł i został pochowany na cmentarzu ewangelickim w krypcie tuż przy wejściu, a urodzony 21.09.1864 w Wysokiej Górze pedagog i poeta Fiodor Sommer. Napisał około 35 większych i mniejszych dzieł rozsławiając tym Wysoką Górę daleko poza granicami Śląska. On też napisał w 1895 roku krótką historię Wysokiej Góry, na której częściowo jest oparty ten tekst.

W okresie przypadającym na II Wojnę Światową Wysoka Góra przygotowywała się do uroczystości dwusetnej rocznicy bitwy pod Wysoką Górą (4.06.1945). Na tę uroczystość zaproszony był Adolf Hitler, który potwierdził swój przyjazd. W tym czasie zmieniono całkowicie wystrój rynku półkoliste zieleńce, kostka brukowa, latarnie, zmodernizowano dzisiejszą ulicę Kościuszki i chodnik wzdłuż ulicy. Do uroczystości jednak nie doszło, gdyż wcześniej zakończyła się wojna i Śląsk został wcielony do Polski.

(...)

 

Na podstawie: Dobromierz.pl