Kategorie

Łącko - wieś szachulcowa


Łącko leży w Nadmorskim Obszarze Krajobrazu Chronionego, w pasie pobrzeża na zachód od Ustki, w gminie Postomino, powiat Sławno, województwo zachodniopomorskie. Wieś jest atrakcyjnie położona nad jeziorem Wieko. Wieś Łącko leży w regionie, w którym dominującą formą zabudowy było tradycyjne budownictwo oparte na szkielecie drewnianym wypełnionym gliną niewypalaną. Ostatnie lata użytkowania tych obiektów prowadziło do częściowego zniszczenia lub niezgodnego z tradycją remontu niektórych domów i zagród. Domy te posiadają bardzo starą metrykę (dom nr 20- Dom, w którym mieszkał książę Bogusław X wybudowany został w 1840r., dom nr 58 jest z 1830 roku) i mogą stanowić niewątpliwą atrakcję turystyczną jako zespół zabudowy wsi na planie zbliżonym do owalnicy. Cennym zabytkiem istniejącym na terenie wsi jest również kościół z XV w. wraz ze starymi lipami. Projekt ma na celu przywrócenie wiedzy i umiejętności praktycznego wykorzystania niewypalonej gliny w budownictwie mieszkalnym i gospodarskim. Wśród dość powszechnego przekonania budownictwo z użyciem gliny jest utożsamiane z biedą i zacofaniem, tymczasem budowanie z gliny i z drewna jest budowaniem z materiałów ekologicznych gdzie glina jest dodatkowo materiałem miejscowym, tanim, zapewniającym bardzo dobre warunki mikroklimatyczne zamieszkiwania (ściana oddycha przepuszczając wilgoć itp.). Przykłady budownictwa z użyciem gliny niewypalanej są realizowane obecnie w wielu krajach Europy i świata ( min.: we Francji -organizacja CRATerre, i w Anglii - The Earth Building Foundation).



Historia Łącka

Na terenach Pomorza osadnictwo sięga bardzo dawnych czasów świadczą o tym znaleziska z neolitu ok. 3000 lat przed naszą erą (Borkowo).

Z okresu przedchrześcijańskiego, pozostało na Pomorzu wiele śladów po ludności słowiańskiej z IX -XI w. lstniały tu miejsca kultu pogańskiego -Święte Góry (Polanów , Góra Chełmińska, Rykowół) XV w. Pomorze pod władzą książąt rodu Grafitów; przyjęcie chrześcijaństwa na Pomorzu.

Prawdopodobnie najstarsza wzmianka o terenach przy Łącku pochodzi z 1394 r. z dokumentu ogłaszającego założenie klasztoru zakonu kartuzów Corone Marie (Korona Maryi) , w którym księżna Adelajda .wdowa po księciu Bogusławie , wraz z Warcisławem V oraz synami Boguslawem VIII i Barnimem V wystawiła w Słupsku dokument : "...tym samym zakładamy Dom Boży , Którego włości rozpościerać się będą od wsi Korlino w obrębie których będzie Namierz i wszelkie dobra..." Jednak ostatecznie zakonnicy osiedli w Darłowie w 1407 r. Około 1447 r. w domu Hansa Lange (lub jak o nim mówią mieszkańcy: Jan Długi-Długosz) mieszkał i miał "jadło i picie" Książę Bogusław X, syn księżnej Zofii jeden z ostatnich władców z rodu Grafitów działających na rzecz połączenia Pomorza z Polską.

W 1534 roku na Pomorzu zapanował luteranizm i prawdopodobnie również kościół w Łącku od tego czasu należał do protestantów.

Około 1600 roku powstała jedna z pierwszych pomorskich szkół wiejskich zorganizowana przez pastora Chrystiana Balanga w Łącku.

W 1784 roku wieś posiada 13 zagród chłopskich, 1 kaznodzieję, 1 kościelnego, 1 zagroda sołtysa wolna od opłat, 3 chaty wyrobników rolnych, 4 wyrobników do prac gminnych, 3 małorolnych, 1 dom wdowy po kaznodzieji, 1 kuźnię, 1 chałupę pasterską. W pierwszej połowie XIX w. nastąpił prawie dwukrotny wzrost ilości mieszkańców w Łącku (1818 r. - 288 mieszkańców; 1867 r. 491 mieszkańców) w tym czasie wybudowano też większość zabytkowych, zachowanych do dziś domów i budynków gospodarskich. W 1914 r. do wsi został doprowadzony prąd elektryczny, wodę czerpano ze studni lub z użyciem pomp.

1914-1918 r. -I Wojna Światowa; po wojnie za kościołem pomiędzy dębami przy drodze do przystani ustawiono obelisk poległych w tej wojnie mieszkańców Łącka i okolic. W okresie międzywojennym w Łącku w latach 1920 - 1945 we wsi było 25-30 dzieci w wieku szkolnym. Uczyły się w jednoklasowej szkole zbudowanej jeszcze w 1854 r.

1939 -1945 r. - wywołane wojną zniszczenia Pomorza i w końcu 1944 i 1945 roku "wędrówki ludów " to przełom w życiu wsi. Przez okolice Łącka i sąsiednich wsi przechodzą uciekinierzy i ewakuowani Niemcy i Mazurzy z Prus Wschodnich. Po zakończeniu działań wojennych i przejęciu przez polskie władze administracyjne terenów Pomorza rozpoczyna się proces wysiedlania ludności niemieckiej i osiedlania ludności polskiej wysiedlonej z kresów, dawnych terenów wschodnich i z centralnej Polski W październiku 1945 r. działa już w Łącku Urząd Pocztowy z polskimi urzędnikami .Prawie do końca listopada 1945 r. Niemcy i Polacy mieszkają wspólnie w wielu domach w Łącku.

W okresie powojennym mieszkańcy wsi zajmuję się rolnictwem, rybołówstwem. Działa przystań rybacka. Odwiedzają tez wieś żołnierze z jednostki w Wieku i Jarosławcu. Dla niektórych jest to czas założenia rodziny i pozostania na stałe w Łącku.



Na postawie - Radosław Barek - Zobaczyć Łącko

Majster Bieda