Od wymarszu w czerwcu 1812 r. Wielka Armia pod wodzą Napoleona (na 600 tysięcy żołnierzy walczyło w niej około 100 tysięcy Polaków) stopniowo posuwała się w stronę Moskwy. Rosjanie, dowodzeni dotąd przez Michaiła Barclaya de Tolly'ego, stale się cofali, ograniczając się jedynie do wiązania Francuzów walką swojej ariergardy. Jednakże po przejęciu komendy przez Michaiła Kutuzowa postanowiono wydać cesarzowi walną bitwę. Na miejsce wybrano główną drogę prowadzącą ze Smoleńska do dawnej stolicy carów, ustawiając się między rzeką Moskwą a wsią Szewardino.

5 września nawiązano styczność bojową, a po krwawej walce, w której zasłużył się korpus księcia Józefa Poniatowskiego, w końcu zdobyto pozycje wroga. Rosjanie cofnęli się do wzgórz Gorki (tzw. Wielka Reduta Frontu Rosyjskiego), oczekując natarcia. Napoleon, od dawna marzący o rozstrzygającej walce, chciał teraz rozbić centrum wojsk rosyjskich, a następnie odciąć pozostałym drogę powrotną do Moskwy. Przeznaczył w tym celu ok. 125 tysięcy żołnierzy oraz 580 dział przeciwko ok. 135 tysiącom i 640 działom. 7 września o 6 rano rozpoczęto główne starcie pod Borodino - jako pierwsze zaatakowały korpusy Davouta i Neya, którym zgodnie z planem udało się zdobyć wieś Siemienowskaja. Pozostałe oddziały książąt Eugeniusza i Józefa Poniatowskiego sukcesywnie wypełniały powierzone im zadania (Poniatowski musiał zmagać się z trudnym lesistym obszarem w stronę Uticy). Jednakże Rosjanie utrzymali główną pozycję, Kutuzow ściągnął tam bowiem odpowiednie siły wraz z odwodami. W końcu jednak o 15 Francuzi pokonali ich i zajęli Borodino. Było to jednak zwycięstwo, które zaangażowało wszystkie odwody francuskie, pozostawiając zdolność operacyjną jedynie gwardii przybocznej - dlatego też Napoleon musiał przyjąć postawę pasywną. Kutuzow to wykorzystał, dlatego też, sam bardzo osłabiony, wycofał się spokojnie do Moskwy.

Bitwa została więc faktycznie nierozstrzygnięta, bez strategicznego zwycięstwa dla Napoleona. Straty francuskie i rosyjskie ocenia się na ok. 40 tysięcy żołnierzy (wielu narodowości). Ostatecznie jednak niedługo później cesarz mógł wkroczyć do Moskwy, a pierwszymi, którzy przeszli przez jej bramy, byli polscy złoci huzarzy pod wodzą Pawła Jerzmanowskiego.
 

M. G.-K.

Ilustracja: obraz Wasilija Wierieszczagina "Napoleon pod Borodino" z 1897 r., Wikimedia Commons, domena publiczna.




O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.







POLECAMY TAKŻE: