W XIII wieku koczownicze ludy stepowe zjednoczone przez Temudżyna, zwanego Czyngis-chanem, ruszyły na podbój świata. Mongołowie opanowali olbrzymie połacie Azji Środkowej i wkrótce też zaczęli przekraczać Kaukaz, przedostając się do Europy.
Jako pierwsi azjatyckim najeźdźcom musieli stawić czoła władcy ruskich księstw, którzy w 1223 r. nad rzeką Kałką ponieśli sromotną klęskę w konfrontacji z lepiej zorganizowanymi przeciwnikami, dowodzonymi przez Dżebę i Subedeja.

Po śmierci Temudżyna, jego wnuk Batu-chan kontynuował ekspansję w kierunku Europy. W latach 1236–1238 Mongołowie podbili Bułgarię Nadwołżańską, a następnie zajęli Riazań oraz Księstwo Włodzimiersko-Suzdalskie, docierając na północy do Nowogrodu. Koniec 1238 r. i pierwsze miesiące 1239 r. armia Batu wykorzystała do narzucenia zwierzchności Połowcom oraz plemionom północnego Kaukazu, zaś na wiosnę 1240 r. przegrupowane i wypoczęte armie mongolskie podjęły marsz na zachód. Opanowane wcześniej stepy kumańskie stały się znakomitym przyczółkiem do ostatecznej rozprawy z rozbitą na dzielnice Rusią Kijowską.
Przed bezpośrednim uderzeniem na Kijów, Mongołowie najechali i spustoszyli Czernihowszczyznę. Na wieść o zbliżających się Azjatach, kniaź kijowsko-czernihowski Michał zbiegł na Węgry, zadanie obrony grodu przekazując bojarowi Dymitrowi. Agresorzy dowodzeni przez Mongkę początkowo chcieli oszczędzić stolicę Rusi, ale w zamian żądali bezwarunkowej kapitulacji. Odpowiedź broniących się była jednak negatywna. Co więcej, mongolscy emisariusze zostali zabici przez Rusinów i od tej chwili nie było już mowy o jakimkolwiek porozumieniu.

Kijów pomimo zaciekłej obrony padł 6 grudnia 1240 r., a jego mieszkańcom urządzono krwawą rzeź. Złupiona i zniszczona Ruś na przeszło dwieście lat dostała się pod panowanie Mongołów. Wkrótce też najeźdźcy wykorzystali zdobyte ziemie jako bazy wypadowe do dalszych podbojów w Europie. Jedna z armii Batu-chana dotarła m.in. w 1241 r. na Śląsk, gdzie pod Legnicą stoczyła zwycięską bitwę z rycerstwem polskim i niemieckim.

Paweł Cichocki

Ilustracja w tle: Rycina przedstawiająca zdobycie Kijowa, 1240 r. Domena publiczna.



O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.







POLECAMY TAKŻE: