Król Stefan Batory zmarł 12 grudnia 1586 roku. Wkrótce po jego śmierci uaktywniły się stronnictwa przeciwników zmarłego władcy i kanclerza Jana Zamoyskiego. Opozycjoniści chcieli przeforsować wybór na nowego króla jednego z arcyksiążąt austriackich. Zwolennicy Zamoyskiego długo nie mogli przeciwstawić mu jednego kandydata. Sam kanclerz popierał wybór "Piasta". Gdy jednak okazało się, że jego koncepcja ma zbyt mało zwolenników, opowiedział się za wyborem Zygmunta Wazy, syna Katarzyny Jagiellonki oraz Jana III szwedzkiego. Podczas sejmu elekcyjnego doszło do podziału szlachty na dwa koła - zamojszczyków oraz Zborowskich. 19 sierpnia 1587 roku zwolennicy kanclerza obwołali królem Zygmunta. W odpowiedzi 22 stycznia drugie koło przeprowadziło elekcję Maksymiliana Habsburga.

 

Po wyborze przedstawiciele obu kandydatów zaakceptowali pacta conventa. Zwolennicy Zygmunta III okazali się  szybsi i lepiej zorganizowani. Jako pierwsi zajęli Kraków. Wojska habsburskie rozpoczęły oblężenie miasta, lecz wkrótce musiały ustąpić. 27 grudnia odbyła się koronacja Zygmunta, który w międzyczasie przybył ze Szwecji. Po koronacji siły wierne Zamoyskiemu i Zygmuntowi opuściły Kraków i udały się na spotkanie wojsk habsburskich. Do konfrontacji doszło pod Byczyną. Zamoyski zaatakował z flanki, zmuszając oddziały Maksymiliana do kłopotliwych manewrów. W rezultacie siły habsburskie poniosły klęskę. Do niewoli dostał się sam arcyksiążę oraz wielu jego prominentnych zwolenników, m.in. wojewoda poznański Stanisław Górka oraz marszałek nadworny koronny Andrzej Zborowski.

AU

Ilustracja: bitwa pod Byczyną na osiemnastowiecznym rysunku Franciszka Smuglewicza, Polona, CC-BY-NC.



O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.







POLECAMY TAKŻE: