Bitwa pod Mątwami zakończyła konfederację wojskową przeciw królowi Janowi Kazimierzowi. Przewodził jej Jerzy Sebastian Lubomirski, marszałek wielki koronny. Przyczyn rokoszu należy szukać w próbach zreformowania ustroju. Król podejmował je wraz z żoną Ludwiką Marią Gonzagą w celu wzmocnienia władzy królewskiej. Senatorowie byli w większości zwolennikami silnej władzy centralnej na wzór Francji. Nastroje średniej i drobnej szlachty były zupełnie przeciwne. Do silnego  konserwatyzmu szlachty należy dodać pojawienie się nienawiści do obcych, spowodowanej głównie najazdami szwedzkimi, oraz królujący w tych czasach sarmatyzm, zakładający wycofanie się z Europy.

W takiej atmosferze udało się Jerzemu Lubomirskiemu zwołać rokosz przeciwko rzekomo absolutystycznym zapędom politycznym Jana Kazimierza, który poparła część szlachty, zawiązując tzw. Związek Święcony. W obronie króla część wojska i szlachty, ze Stefanem Czarnieckim na czele, zawiązała konfederację zwaną Związkiem Pobożnym. Proces, jaki wytoczył król Lubomirskiemu, stawiając go przed sądem sejmowym, stał się przyczyną wojny domowej. Marszałek został skazany na "utratę czci, życia i wszystkich dóbr". Królewskie oddziały wojskowe najechały ziemie Lubomirskiego, który uciekł, szukając pomocy u Habsburgów na Śląsku.

W 1665 r. były marszałek ogłosił rokosz przeciwko królowi i rozpoczęły się krwawe walki. Do decydującego starcia doszło 13 lipca 1666 r. w bitwie pod Mątwami. Zginęło ok. 3 tys. ludzi i chociaż teoretycznie klęskę poniosły oddziały królewskie, z politycznego punktu widzenia porażka była po stronie Lubomirskiego, który przekreślił w ten sposób możliwość zawarcia kompromisu z Janem Kazimierzem.

Tak krwawe starcie spowodowało powszechne żądanie zawarcia ugody. Do jej podpisania doszło  31 lipca 1666 r. w Łęgonicach. Mimo że Lubomirski przeprosił króla, musiał udać się na wygnanie. Utracił równiż wszystkie godności, odzyskał jednak swoje dobra.

KS


O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.







POLECAMY TAKŻE: