Wprowadzone przez Konstytucję 3 maja reformy dawały nadzieję na gruntowną przebudowę i podniesienie państwa polskiego z upadku. Na początku mocarstwa zaborcze, a zwłaszcza Rosja, uwikłana w wojnę z Turcją, nie interweniowały. Sytuacja zmieniła się w styczniu 1792 roku. Rosja podpisała pokój z Turcją, a wkrótce potem Austria i Prusy postanowiły zaangażować się w walkę z rewolucją francuską. Przeciw konstytucji protestowała także opozycja w kraju. Na jej czele stali Stanisław Szczęsny Potocki oraz Seweryn Rzewuski. 27 kwietnia w Petersburgu podpisali oni wraz z Franciszkiem Ksawerym Branickim akt konfederacji przeciwko Konstytucji i reformom Sejmu Wielkiego. Realizowali w ten sposób wolę carycy Katarzyny, którą jednocześnie wzywali do pomocy w obronie dawnych swobód. Akt ogłoszono z fałszywą datą 14 maja w Targowicy.

Na ziemie polskie wkroczyły rosyjskie wojska. Armia Katarzyny miała znaczną przewagę i szybko zajmowała coraz większy obszar. Wkrótce król zgodnie z zaleceniem carycy sam przystąpił do konfederacji targowickiej. Akt ten nie ocalił jednak Polski przed kolejnymi stratami terytorialnymi. 23 stycznia 1793 roku Rosja i Prusy podpisały konwencję rozbiorową. Fryderyk Wilhelm zobowiązywał się kontynuować wojnę przeciw Francji, a Rosja - zwalczać ruchy rewolucyjne w Polsce. Z układu wyłączona została zaangażowana w walki z Francją Austria. Wkrótce wojska pruskie zajęły ziemie do linii Częstochowa-Sochaczew-Działdowo, wraz z Toruniem i Gdańskiem. Rosja z kolei opanowała województwa kijowskie, bracławskie, podolskie i mińskie oraz część wołyńskiego, brzesko-litewskiego i wileńskiego.

AU

Ilustracja: angielska mapa Rzeczpospolitej z 1794 r., Polona, CC-BY-NC.




O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.







POLECAMY TAKŻE: