Papież w swojej encyklice potępił Powstanie Listopadowe jako podstępny akt nieposłuszeństwa i bunt przeciwko legalnej władzy rosyjskiego cara. Dokument napominał biskupów polskich, aby bezwzględnie poddali się woli i władzy cesarskiej, nakładał też obowiązek odpowiedniego poinstruowania kleru i nakłaniania do posłuszeństwa wiernych. Już podczas powstania papież podejmował polskich wysłanników, jednak ze względu na Austrię i Rosję i z obawy przed rewolucją europejską Grzegorz XVI nie wyraził poparcia dla walczących Polaków.
Akt potępienia Powstania Listopadowego wpisuje się w ogólnoeuropejską perspektywę sprawowania władzy, nakreśloną przez kongres wiedeński. Papież był nie tylko autorytetem moralnym i duchowym przywódcą. Jako jeden z europejskich monarchów — władca Państwa Kościelnego, zawarł w swym dokumencie wykład uznanych zasad pokongresowych: niechęć do rewolucji, głębokie przekonanie o Bożym pochodzeniu władzy (nawet prawosławnego cara) i legitymizm, co zaś za tym idzie w praktyce - bezwarunkowe poddanie ludu władzy zwierzchniej.
Stanowisko Stolicy Świętej zaważyło na postawie i działaniach środowisk Wielkiej Emigracji, zwłaszcza na dyplomacji Hôtelu Lambert, która nie mogła liczyć na poparcie papieża dla sprawy polskiej.
Rozczarowanie postawą Grzegorza XVI odbiło się także echem w polskiej literaturze romantycznej. W II akcie Kordiana Juliusz Słowacki nakreślił cyniczny dialog pomiędzy Papieżem, Kordianem i Papugą:
"No, mój synu, idź z Bogiem, a niechaj wasz naród
Wygubi w sobie ogniów jakobińskich zaród,
Niech się weźmie psałterza i radeł i sochy…
(…)
Na pobitych Polaków pierwszy klątwę rzucę".
PM
Akt potępienia Powstania Listopadowego wpisuje się w ogólnoeuropejską perspektywę sprawowania władzy, nakreśloną przez kongres wiedeński. Papież był nie tylko autorytetem moralnym i duchowym przywódcą. Jako jeden z europejskich monarchów — władca Państwa Kościelnego, zawarł w swym dokumencie wykład uznanych zasad pokongresowych: niechęć do rewolucji, głębokie przekonanie o Bożym pochodzeniu władzy (nawet prawosławnego cara) i legitymizm, co zaś za tym idzie w praktyce - bezwarunkowe poddanie ludu władzy zwierzchniej.
Stanowisko Stolicy Świętej zaważyło na postawie i działaniach środowisk Wielkiej Emigracji, zwłaszcza na dyplomacji Hôtelu Lambert, która nie mogła liczyć na poparcie papieża dla sprawy polskiej.
Rozczarowanie postawą Grzegorza XVI odbiło się także echem w polskiej literaturze romantycznej. W II akcie Kordiana Juliusz Słowacki nakreślił cyniczny dialog pomiędzy Papieżem, Kordianem i Papugą:
"No, mój synu, idź z Bogiem, a niechaj wasz naród
Wygubi w sobie ogniów jakobińskich zaród,
Niech się weźmie psałterza i radeł i sochy…
(…)
Na pobitych Polaków pierwszy klątwę rzucę".
PM
Ilustracja: błogosławieństwo Grzegorza XVI na rysunku Jana Ksawerego Kaniewskiego z 1840 r., Polona, CC-BY-NC.
O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski
