Drugi rozbiór pozostawił Rzeczpospolitą znacznie okrojoną terytorialnie. Wielu działaczy patriotycznych udało się na emigrację. Niemal natychmiast rozpoczęto prace nad powstaniem, które w opinii spiskowców miało przynieść niepodległość. Działania wojskowe rozpoczęły się 13 marca 1794 roku, gdy brygadier Antoni Madaliński wymówił wraz z oddziałem posłuszeństwo Rosjanom. Naczelnikiem powstania został Tadeusz Kościuszko. Insurgenci zanotowali kilka początkowych sukcesów, m.in. pod Racławicami, jednak przewaga leżała po stronie Rosjan. Wkrótce wojska Katarzyny wsparli Prusacy i Austriacy. Połączone siły trzech zaborców szybko zdusiły powstanie. Warszawa poddała się 7 listopada, bacząc, by jej udziałem nie stał się los Pragi, której mieszkańców wymordowano.
 
Zwycięscy zaborcy początkowo nie mogli się porozumieć co do ostatecznego podziału ziem Rzeczypospolitej. 3 stycznia 1795 roku układ rozbiorowy podpisały jedynie Austria i Rosja. Fryderyk Wilhelm, niezadowolony z wyniku negocjacji, rozważał nawet wojnę, by poszerzyć swe zdobycze. W końcu jednak zdecydował się przystać na proponowane warunki. Ugodę przypieczętowano umową podpisaną 24 października 1795 roku. Do szczegółowego wyznaczenia granic zaborów powołano specjalną komisję. 26 stycznia 1797 roku przedstawiciele Austrii, Rosji i Prus podpisali ostateczną konwencję rozbiorową regulująca sprawy nowych nabytków terytorialnych. Dokument określał także status prawny poddanych oraz warunki spłaty długów Stanisława Augusta i Rzeczpospolitej. Sygnatariusze uzgodnili również, że nie będą nigdy używać określenia "Królestwo Polskie".

AU
 

Ilustracja: mapa ziem polskich po trzecim rozbiorze, Wikimedia Commons, domena publiczna.


O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.







POLECAMY TAKŻE: