Interesując się eksploracją nie raz zaglądam do katalogów aukcyjnych czy przeglądam oferty salonów numizmatycznych. Znajdujące się w nich monety są marzeniem każdego kolekcjonera, a dla poszukiwacza stanowią prawdziwe wyzwanie. W ostatnim czasie zainteresowała mnie wzmianka o wystawieniu na sprzedaż pewnej monety, monety która przypomniała mi młodzieńczą fascynację poszukiwania skarbów.

Z pewnością wielu z Was czytało z wypiekami na twarzy tom przygód Pana Samochodzika, który rozgrywał się we Fromborku. W pierwszych rozdziałach książki autor przedstawił czytelnikowi, krótką informację na temat monet będących wielkimi skarbami małych rozmiarów. Jedną z monet był Brakteat Jaksy, który to właśnie ujrzałem w opisie zakończonej aukcji. Cena monety była wysoka, nie każdego kolekcjonera czy hobbystę stać na taki wydatek, przypuszczam że również muzea miałyby sporą wyrwę w budżecie po zakupie tej monety.

Z lektury książki pamiętałem jeszcze informację o postaci Jaksy, którego losy giną w mrokach historii. Postanowiłem więc wygrzebać co się da na jego temat i zebrać w jedną całość aby pokazać jak musiał być barwną i wpływową postacią tamtego okresu.

Otóż książę Jaksa wywodził się z plemienia słowiańskiego Stodoran. Data jego urodzin pozostaje nieznana, wiadomo natomiast, że był siostrzeńcem Przybysława. I to właśnie za sprawą Przybysława, a raczej jego śmierci, rozpoczął się okres znaczenia Jaksy. Otóż Przybysław „zapomniał” ująć swojego siostrzeńca w testamencie przez co Jaksa prawdopodobnie utracił wpływy na ziemiach Brandenburgii. Zgłoszenie roszczeń do Brenny i pokonanie w walce o te ziemie w roku 1154 Albrechta Niedziwiedzia na kilka lat utrwaliło jego władze na tym terenie. Należy w tym miejscu dodać, że zwycięskie wojska posiłkowane były przez Polaków.
Jaksa jako władca, który wiedział jak należy zabłysnąć w regionie, zaczął bić w kopanickiej mennicy własne srebrne i złote monety. Dzisiaj znamy tylko pięć wzorów brakteatów bitych w Kopanicy. Przedstawiają one postać woja z mieczem i palmą oraz napisem laczo de Copnik. Po przyjęciu chrześcijaństwa w prawej ręce pojawia się chorągiew, w lewej krzyż, a napis brzmi: Jakza Kopnik kneź.
Rządy Jaksy w Brennie trwały trzy lata. Albrecht Niedźwiedź po zebraniu mocniejszej armii pokonał przeciwnika, który zbiegł na ziemie polskie. Prawdopodobnie schronienie znalazł na Śląsku lub Pomorzu.
Ciekawostką jest z pewnością lokalizacją słowiańskiego grodu Jaksu. Otóż według wszelkich zebranych materiałów wychodzi, że już w średniowieczu w miejscu dzisiejszego Berlina, a dokładnie jego dzielnicy Köpenick, miał swój gród słowiański książę, który na dodatek miał czelność bić własne monety. Brakteaty bite przez Jakse, są po brakteatach niemieckich, najstarszymi w Europie.

Jaksa zmarł w roku 1178, a według legendy na krótko przed śmiercią ożenił się Beatą, córką wrocławskiego komesa Piotra Włostowica.
Tak więc nie pozostaje nam nic innego jak udać się na wycieczkę do Brandenburgii i rozpocząć intensywne poszukiwania kolejnych egzemplarzy Brakteatów Jaksy, do czego oczywiście gorąco zachęcam.

kruku