Jerzy II Rakoczy, książę Siedmiogrodu, wkroczył na terytorium Rzeczypospolitej na początku 1657 r., będąc w sojuszu ze Szwedami na podstawie traktatu rozbiorowego z Radnot (6 grudnia 1656), który przewidywał dla niego koronę polską i władzę nad mocno okrojonymi ziemiami. W skład jego wojsk wchodziły również korpusy mołdawskie i wołoskie oraz oddziały kozackie, przesłane mu przez Bohdana Chmielnickiego. Armia ta początkowo podeszła pod Lwów, którego jednak nie zdobyła; zaczęła operować w Małopolsce, gdzie złupiła szereg miast i twierdz (m.in. Duklę, Lesko, Odrzykoń), by następnie przenieść się w kierunku Warszawy. W zajęciu stolicy pomógł Karol Gustaw, który udał się na nowy front wojny z Danią, po tym jak wyzwała ona do walki Szwecję (16 czerwca 1657). Rakoczy pozostał więc w Warszawie sam. W tym samym czasie wkroczyły wojska cesarskie, wspomagające Polaków, i rozpoczęły oblężenie Krakowa. Równocześnie oddział Jerzego Lubomirskiego skierował się w celach dywersyjnych do Siedmiogrodu. Książę siedmiogrodzki nie mógł mu na to pozwolić i szybko opuścił Warszawę. Po drodze jednak został otoczony i poddał się po przegranej bitwie pod Czarnym Ostrowem, stoczonej z oddziałami Stanisława Rewery Potockiego, Stefana Czarnieckiego i Jerzego Lubomirskiego.

Pod Międzybożem zmuszono go do podpisania 24 lipca kapitulacji. Na tej podstawie Rakoczy obiecał wycofać swoje garnizony z Krakowa i Brześcia Litewskiego, zapłacić 1,2 mln złotych polskich odszkodowania, zerwać sojusz ze Szwecją i opuścić terytorium Rzeczypospolitej. Rakoczemu zależało przede wszystkim na oszczędzeniu swojej armii, co mu się początkowo udało. Jednak w trakcie dalszego odwrotu jego wojska zostały zaatakowane przez Tatarów, którzy - nie znając postanowień wspomnianej kapitulacji - doszczętnie je rozbili, biorąc do niewoli około 11 tys. żołnierzy, w tym jednego z ważniejszych wodzów - Jánosa Kemény (późniejszego księcia Siedmiogrodu). Rakoczemu udało się uciec, jednak rychło po swym powrocie do kraju został zdetronizowany i rozpoczął walkę o tron, w której wyniku zginął.  

M. G.-K.

Zdjęcie: portret Jerzego Rakoczego, Wikimedia Commons, CC BY-SA



O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.







POLECAMY TAKŻE: