Powstanie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego było kolejnym krokiem Kremla na drodze do podporządkowania sobie organów administracji państwowej w powojennej Polsce. Założony 21 lipca 1944 r. w Moskwie Komitet miał pełnić rolę tymczasowej władzy wykonawczej na terenach Rzeczypospolitej (na zachód od Bugu), zajmowanych przez armię radziecką. W jego skład weszli m.in. członkowie Krajowej Rady Narodowej, Związku Patriotów Polskich, Polskiej Partii Robotniczej. Przewodniczącym został Edward Osóbka-Morawski, a wiceprzewodniczącymi Wanda Wasilewska i Andrzej Witos. O stopniu ubezwłasnowolnienia Komitetu najlepiej świadczy fakt, iż rząd radziecki umieścił w nim swojego "pełnomocnika" w osobie gen. Nikołaja Bułganina. 22 lipca 1944 r. radio moskiewskie ogłosiło manifest PKWN, który obejmował program reform społeczno-gospodarczych.

 

Zawarto w nim obietnicę przywrócenia swobód demokratycznych, zapowiadano konfiskatę niemieckich majątków oraz zakrojoną na szeroką skalę reformę rolną, w tym parcelację gospodarstw rolnych. Starannie pominięto kwestie szczegółowe, takie jak np. nacjonalizacja przemysłu. Dokument zredagowany w formie ogólnikowej opierał się na odwołaniu do narodowej jedności i "braterstwa broni" z państwami koalicji antyhitlerowskiej. PKWN, którego siedzibą od 1 sierpnia 1944 r. był Lublin, swoim zasięgiem objął województwa: lubelskie, białostockie, rzeszowskie i część warszawskiego. PKWN istniał do 31 grudnia 1944 r., kiedy to Krajowa Rada Narodowa powołała w jego miejsce Rząd Tymczasowy Rzeczpospolitej Polskiej.

MP  

 

Zdjęcie: Manifest PKWN, Wikimedia Commons, CC BY-SA

O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.







POLECAMY TAKŻE: