Wincenty Witos to jeden z najbardziej znanych i zasłużonych polskich polityków I połowy XX wieku. Urodził się we wsi Wierzchosławice pod Tarnowem w 1874 roku. Przełom XIX i XX wieku to ciekawy okres, jeśli chodzi o galicyjską wieś. Nastąpiło wtedy raptowne uaktywnienie się chłopów na arenie politycznej. O ile początki ruchu ludowego były owocem pracy inteligencji (Bolesław i Maria Wysłouch, Jan Stapiński, Karol Lewakowski), to od ok. 1900 roku przywódcami ruchu ludowego stają się autentyczni chłopi, żyjący z pracy na roli. Jednym z nich był właśnie Wincenty Witos.

Przyszły premier karierę w Stronnictwie Ludowym (przyszłym PSL) rozpoczął w 1895 roku. Zaś w 1909 został wybrany wójtem Wierzchosławic, którą to funkcję sprawował do 1931 roku - czyli do chwili, gdy dostał wyrok skazujący w procesie brzeskim. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Witos trzykrotnie pełnił funkcję premiera. W wolnych chwilach jeździł jednak do Wierzchosławic, gdzie zajmował się gospodarstwem. Zachowała się relacja z 1920 roku, z czasów wojny polsko-bolszewickiej, gdy wobec klęsk na froncie upadł poprzedni gabinet Władysława Grabskiego. Wysłano wtedy gońca do Wierzchosławic, by sprowadzić Witosa do Warszawy i zaproponować mu stanowisko premiera. Witos tak opisuje to wydarzenie:

Jednego dnia, który nie był ani świątecznym, ani jarmarcznym, a przez to na zgromadzenia nieodpowiednim, zostałem w domu celem orki pod łubin i wywiezienia trochę nawozu w pole. Około godziny trzeciej po południu zwrócił mi uwagę parobek zaznaczając, że jakieś auto zajechało na podwórze domu, zapewne więc do mnie. Roboty nie przerywałem wiedząc, że jak kto ma do mnie interes, to mnie na pewno znajdzie. Nie omyliłem się, gdyż za parę minut przybył na pole oficer, z miną ogromnie poważną, a upewniwszy się, że ma ze mną do czynienia, oświadczył bardzo uroczyście, że przyjeżdża od Naczelnika Państwa, Piłsudskiego i na jego rozkaz, żeby mnie natychmiast przywiózł do Warszawy.

Wincenty Witos zmarł 31 października 1945 w Krakowie. W dniach 3-6 listopada kondukt żałobny z jego zwłokami przeszedł pieszo od Krakowa do Wierzchosławic, gdzie Witos został pochowany. Towarzyszyły mu zastępy działaczy ludowych oraz zwykłych chłopów, dla których Witos był największym przywódcą ich czasów.

Ilustracja: Kondukt żałobny Kraków, 1945 r. Źródło: Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach

O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.







POLECAMY TAKŻE: