Z Kroniki katedralnej krakowskiej dowiadujemy się, że Kazimierz Wielki miłował pokój, prawdę i sprawiedliwość. Pokój kaliski był jednym z najważniejszych wydarzeń w kontaktach polsko-krzyżackich. Pierwszym problemem, z jakim musiał borykać się król, było uregulowanie sprawy z Zakonem Krzyżackim. Seria procesów sądowych nie przyniosła spodziewanych rezultatów. Problem z wyegzekwowaniem wyroku doprowadził do sytuacji, w której Kazimierz Wielki zgodził się na ustępstwa. Na podstawie traktatu zawartego w Kaliszu w sierpniu 1343 r. Polska zrzekła się Ziemi Chełmińskiej i Michałowskiej oraz Pomorza Gdańskiego na rzecz Krzyżaków, ci natomiast zwrócili Polakom Kujawy i Ziemię Dobrzyńską. Istotne znaczenie miał fakt traktowania ziem oddanych jako darowizny króla wobec Zakonu. Przyjmując ten dar tytułem "jałmużny", uznawali oni tym samym wcześniejsze prawa Polski do zagarniętych terenów, co wcześniej stale negowali. W przyszłości fakt ten mógł stanowić podstawę do roszczeń rewindykacyjnych.

Krzyżacy zobowiązali się również w ramach podpisywanej umowy do udzielenia Kazimierzowi pomocy wojennej i pewnych honorowych danin. Niestety, akta traktatu ze strony krzyżackiej z zawartymi w nich zobowiązaniami zaginęły. Znamy je jedynie z zeznań świadków strony polskiej w papieskim procesie z 1422 r. Traktat był wynikiem negocjacji, które rozpoczęły się z początkiem lata 1343 r.
 
Czynnikiem decydującym o zmianie polityki króla polskiego wobec Zakonu Krzyżackiego była jego ekspansja na ziemie wschodnie - zajęcie Rusi Halickiej. Sytuacja zewnętrzna też nie sprzyjała radykalnym rozwiązaniom konfliktu z Zakonem. Na Węgrzech właśnie zmarł sojusznik Kazimierza Karol Robert,  a papież popierał Luksemburgów - sprzymierzeńców Krzyżaków. Ta ciężka sytuacja gospodarcza i polityczna Polski piastowskiej doprowadziła do utraty Pomorza przez Polskę. Pokój kaliski przyniósł na wiele lat spokój i odprężenie w stosunkach polsko-krzyżackich.

I.Ł.
Zdjęcie: pieczęć Kazimierza Wielkiego z 1358 r., Wikimedia Commons, CC BY-SA.




O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.







POLECAMY TAKŻE: