Podczas okupacji niemieckiej na terenach polskich powstało około czterystu gett. Utworzenie oddzielnych dzielnic dla Żydów propaganda niemiecka tłumaczyła zagrożeniem epidemiami, których mieli być oni jakoby roznosicielami. W istocie jednak był to element zakrojonej na szeroką skalę akcji eksterminacyjnej.
 
Największe na ziemiach wcielonych do Rzeszy było getto łódzkie, utworzone na podstawie zarządzenia prezydenta policji w Łodzi Johanna Schäfera z 8 lutego 1940. Projekty jego utworzenia pojawiły się już w grudniu 1939 roku, o czym świadczy tajny okólnik prezesa rejencji kaliskiej Friedricha Übelhöra. 30 kwietnia 1940 ostatecznie zamknięto granice getta. Przebywało w nim wówczas 160 320 Żydów. Liczba ta stale się zwiększała, ponieważ kierowano tam ludność żydowską z Austrii, Czech, Luksemburga i Niemiec, a także z prowincjonalnych gett z obszaru Kraju Warty.
 
Teren getta obejmował najbiedniejszą i najbardziej zaniedbaną część Łodzi - Bałuty i podupadłe już wtedy Stare Miasto, a jego powierzchnia liczyła 4,13 km2. Po 30 czerwca 1942 roku obszar ten zmniejszono do 3,82 km2. Gęstość zaludnienia była olbrzymia - na kilometr kwadratowy przypadało 42 587 osób.

Dzielnica żydowska była ściśle izolowana od reszty miasta. W jej obrębie wprowadzono bony markowe jako jedyny środek płatniczy, ograniczono ruch pocztowy, a także łączność telefoniczną. Na wzór pozostałych gett i tu utworzono samorząd żydowski, na którego czele stał Chaim Mordechaj Rumkowski. W styczniu 1942 rozpoczęto deportacje do obozów zagłady w Chełmnie nad Nerem i Auschwitz. Gdy 19 stycznia 1945 zajęto Łódź, w gettcie ocalało 877 Żydów.

JB

Fotografia: niemiecka tablica z informacją o utworzeniu getta i zakazie wstępu na jego obszar osobom postronnym, Deutsches Bundesarchiv, CC-BY-NC.


O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.







POLECAMY TAKŻE: