Kilka godzin po północy 7 maja 1945 roku w kwaterze głównej Alianckich Sił Ekspedycyjnych we francuskim Reims, Niemcy podpisały akt kapitulacji w II wojnie światowej. Ze strony III Rzeszy dokument był sygnowany przez gen. Alfreda Jodla, gen. Wilhelma Oxeniusa oraz adm. Hansa-Georga von Friedeburga, którzy stanowili skład oficjalnej delegacji Naczelnego Dowódcy Wehrmachtu, wlk. adm. Karla Dönitza. Aliantów podczas spotkania reprezentowali z kolei gen. Walter Bedell Smith (USA) oraz gen. Iwan Susłoparow (ZSRR).

Akt dotyczył zaprzestania działań militarnych przez wszystkie siły lądowe, morskie i powietrzne podlegające niemieckiemu dowództwu. Układ obowiązywał od godziny 23:01 czasu środkowoeuropejskiego dnia 8 maja 1945 roku. Naciski rządzącego ZSRR Józefa Stalina doprowadziły jednak do tego, że jeszcze tej samej doby powtórzono ceremonię bezwarunkowej kapitulacji Wehrmachtu. Odbyła się ona późnym wieczorem w kwaterze marszałka Gieorgija Żukowa, mieszczącej się na terenie berlińskiej dzielnicy Karlhorst, w obecności przedstawicieli trzech mocarstw sojuszniczych: ZSRR, USA i Wielkiej Brytanii.

Wartym odnotowania jest fakt, że na okoliczność sygnowania aktu kapitulacji do Berlina został oddelegowany przez gen. Charlesa de Gaulle’a gen. Jean de Lattre de Tassigny, który miał zagrozić samobójstwem w razie, gdyby odmówiono mu podpisania dokumentu w imieniu swego kraju. Zaprezentowane przez francuskiego generała stanowisko, po dyplomatycznej próbie sił, przyczyniło się do oficjalnego uznania Francji za czwartą siłę zbrojną walczącą po stronie aliantów w kończącym się konflikcie.

Przebieg procesu kapitulacji Wehrmachtu był niezwykle istotny dla ustalenia przyszłego porządku w Europie i na świecie. Francuzi bowiem, korzystając ze statusu zwycięzców, otrzymali swoją strefę okupacyjną na terenie Niemiec oraz stałe miejsce w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. W sferze symbolicznej ważny był natomiast podział związany z obchodami rocznicy zwycięstwa nad III Rzeszą. Przez kolejnych czterdzieści lat świat zachodni świętował ją 8 maja, zaś ZSRR i pozostałe państwa bloku wschodniego dzień później (9 maja), ponieważ wedle czasu moskiewskiego powtórna kapitulacja została złożona przez przedstawicieli III Rzeszy już po północy czasu moskiewskiego.

Paweł Cichocki

Fotografia: Keitel podpisujący kapitulację Wehrmachtu, Wikipedia, domena publiczna.



O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.







POLECAMY TAKŻE: