Ziemia sejneńsko-suwalska w latach pierwszej wojny światowej była okupowana przez Niemców, którzy po jej zakończeniu zezwolili na powstanie w dawnej guberni suwalskiej polskiej administracji i na przeprowadzenie wyborów do Sejmu Ustawodawczego. Wiosną 1919 r. polityka ta uległa zmianie: wsparcie litewskich starań o te ziemie mogło zaszkodzić Polsce — przyszłemu sojusznikowi Francji. 26 lipca 1919 r. Rada Najwyższa Konferencji Pokojowej w Paryżu zatwierdziła projekt rozgraniczenia Polski i Litwy wzdłuż tzw. linii Focha, pozostawiającej Wilno po stronie polskiej i dzielącej Suwalszczyznę (w tym powiat sejneński) według zasady etnicznej. Gdy w połowie sierpnia 1919 r. Niemcy ewakuowali swe wojska z rejonu Suwałk, Litwini umocnili się na linii Czarnej Hańczy, co wskazywało na chęć zatrzymania całego powiatu sejneńskiego.

12 sierpnia 1919 r. w Suwałkach podczas zjazdu przedstawicieli polskiej ludności zapowiadano  wybuch powstania i postulowano zajęcie całej Litwy przez wojska polskie. W Warszawie tymczasem ważyły się losy koncepcji federacyjnej Józefa Piłsudskiego, co utrudniało miejscowemu dowództwu Polskiej Organizacji Woskowej podjęcie decyzji. Wreszcie 16 sierpnia 1919 r. por. Adam Rudnicki i ppor. Wacław Zawadzki zdecydowali o wybuchu powstania, którego celem było uwolnienie terenów po linię Focha. Od 23 sierpnia do 28 sierpnia 1919 r. trwał bój o Sejny. Ostatecznie powstańcy z pomocą 41. Pułku Piechoty opanowali miasto i wypchnęli Litwinów, wspomaganych przez Niemców, poza linię Focha. POW do przeprowadzenia akcji powstańczej zmobilizowało około 900 ludzi, z których śmierć poniosło 37, m.in. ppor. Wacław Zawadzki. Rozkaz por. Adama Rudnickiego o wcieleniu podległych mu oddziałów do 41. Pułku Piechoty kończył powstanie, które jako jedno z niewielu w dziejach Polski zakończyło się powodzeniem.

Ilustracja: defilada polskich oddziałów w Sejnach po zwycięstwie nad Litwinami, Wikimedia Commons, CC BY-SA.


O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.







POLECAMY TAKŻE: