Traktat andruszowski z 1667 r. wywołał zaniepokojenie Turcji i chanatu krymskiego, obawiających się zagrożenia dla swych interesów w tej części Europy ze strony sojuszu polsko-rosyjskiego. W Turcji za nieprzyjazny gest uznano także zacieśnienie więzów między Polską a Austrią, czego wyrazem był ślub króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego z Habsburżanką. 10 grudnia 1671 r. sułtan Mehmet IV wypowiedział Rzeczypospolitej wojnę, żądając wycofania wojsk polskich z Ukrainy i Podola oraz przekazania tych obszarów hetmanowi kozackiemu Piotrowi Doroszence. Zrywanie sejmów, pustki w skarbie i działalność konfederacji wojskowych uniemożliwiły przygotowanie skutecznej obrony.

W lipcu 1672 r. armia turecka z pomocą Tatarów i Kozaków Piotra Doroszenki (razem ok. 80 tys. ludzi) zaatakowała Polskę. Po przekroczeniu granicy na Dniestrze zdobyła twierdzę Żwaniec i obległa Kamieniec Podolski - najpotężniejszy bastion obronny na Podolu, strzegący wrót kraju. Twierdza skapitulowała 26 sierpnia 1672 r. po dziesięciodniowym oblężeniu, zakończonym wysadzeniem w powietrze przez dowódcę artylerii mjr Heiklinga (Ketlinga) zamku z osiemsetosobową załogą, wśród której znajdował się płk Michał Wołodyjowski, słynący z mistrzowskiego opanowania rzemiosła wojennego (sportretowany przez Henryka Sienkiewicza w Trylogii). Armia turecka dotarła do Lwowa i Zamościa, których nie zdobyła, czekając na wynik rokowań pokojowych trwających od 4 do 16 października 1672 r. Rzeczpospolita podpisała w Buczaczu traktat, określany jako haniebny ze względu na konieczność oddawania sułtanowi 22 tys. czerwonych złotych rocznego "upominku" i utratę Podola z Kamieńcem Podolskim. Województwa bracławskie i kijowskie otrzymali Kozacy, a Piotr Doroszenko został uznany za hetmana kozackiego. Traktat nie został ratyfikowany przez Sejm, ale zmiany terytorialne utrwaliły się na prawie trzydzieści lat.

TS

Ilustracja: Kamieniec Podolski, 1672-1679, miedzioryt. Źródło: domena publiczna


O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.







POLECAMY TAKŻE: